“Daha az, fakat daha iyi.” — Dieter Rams

3 min readMay 20, 2016

--

1932 yılında Almanya’da doğan Rams, marangoz olan babasının etkisiyle mimarlık eğitimi almıştır. Bugün dünyada iyi tasarım denince akla gelen 10 prensibi kağıda döken ünlü tasarımcı, 50'ler ve 60'larda Braun markası için yaptığı tasarımlarla günümüze ışık tutuyor. Rams’ın tasarımları, günümüzde pek çok tasarımcıya ilham kaynağı olmuştur.

*“İyi sanatçılar kopyalar, büyük sanatçılar çalar.” —Pablo Picasso*

1980'lerin başında, formların, renklerin ve seslerin aşılmaz görünen karmaşık problemlere yaklaşımı nedeniyle Dieter Rams dünyanın giderek daha çok ilgisini çekmeye başladı. Tasarım dünyasına önemli bir katkı sağlayacak olan kendisine sorduğu ”Benim için iyi tasarım nedir? sorusu ve meşhur on maddelik felsefesi günümüzde bile değerini korumaktadır.

“İyi tasarımcıları her zaman bir adım önde, avant-gardists olmalıdır. Bu yaklaşım gereklidir — ve olmalıdır — genellikle açık olduğu düşünülen her şeyi sorgulamalıdır. Bununla birlikte, insanların değişen tutumları için ise bir sezgilerinin olması gerekir.” — Dieter Rams

Problem var ise, bir ürün vardır. Bu sebeple problemleri çözümlerken, kesinlikle her şeyi sorgulayın; özellikle ‘en belirgin’ olanlarını. Ve her düzeyde insanları anlamaya çalışın. Teknolojiyi ise pragmatik olarak özümseyin. Kutsamayın. Ürün ya da tasarım bir stratejiden ibarettir.

Dieter Rams’e ait olan aşağıdaki bu on madde şimdiye kadar “Benim için iyi tasarım nedir?” sorusuna verilmiş en iyi yanıt olmayı günümüzde bile sürdürmektedir.

— İyi tasarım yenilikçidir.

Yenilik arayışı, bitmez, tükenmez bir devinimdir. Asla yorulmaz, yok olmaz. Mevcut teknolojik gelişmeler yeni yaratıcı çözümler sunmaya olanak sağlamaktadır. Yaratıcılığın tükenmesi gibi bir şey söz konusu değildir.

— İyi tasarım kullanışlıdır.

Ürün kullanılmak için satın alınır. Ürün ana işlevi ve yardımcı işlevleri için belirli bir amaca hizmet etmelidir. Ürünün kullanılabilirliği ile faydasını optimize etmek tasarımın en önemli görevidir.

— İyi tasarım estetiktir.

Her gün kullandığımız ürünler bizim ruh halimizi etkilediği için, ürünün estetik kalitesi onun işlevinin ayrılmaz bir parçasıdır.

— İyi tasarım ürünü anlamamıza yardımcı olur.

Tasarım, ürünün yapısını açığa kavuşturmalıdır. Daha iyi tasarım ürünün konuşmasını sağlar. En iyi tasarım ürünün kendiliğinden anlaşılmasını sağlar.

— İyi tasarım fazla öne çıkmaz.

Ürünlerin amacı araç olarak kullanılmaktır. Sanat eseri olmadıkları gibi dekoratif obje de değildirler. Kullanıcının kendini ifadesine izin vermek için tasarımları tarafsız ve kontrollü olmalıdır.

— İyi tasarım dürüstür.

Tasarım, ürünü gerçekte olduğundan daha yaratıcı, daha güçlü veya daha değerli yapmaya çalışmamalı. Tüketiciye tutamayacağı sözler vermemeli.

— İyi tasarım dayanıklıdır.

İyi tasarım kısa sürede tüketilen, demode olan trendleri izlemez. Günümüzün çabuk tüketen toplumunda iyi tasarlanmış ürünler, kısa hayatlı sıradan ürünlerden dikkat çekici bir biçimde ayrılır.

— İyi tasarım son ayrıntısına kadar uyumludur.

Tasarımda hiçbirşey keyfi olmamalıdır. Tasarım sürecinin eksiksiz ve hatasız olması, kullanıcıya verilen saygıyı gösterir.

— İyi tasarım çevrecidir.

Tasarım, mantıklı hammadde kullanımına ve dengeli bir çevreye katkıda bulunmalıdır. Sadece gerçek kirliliğe değil, görsel kirliliğe ve çevrenin yok edilmesine de karşı durulmalıdır.